Kabir Üzerine Örtü Örtmek ve Mum Yakmak
Bidat, Hz. Peygamberimiz döneminde bulunmayan; sonradan dinî bir anlam yüklenerek yapılan davranışlardır. İslam’ın temelinde sadelik, tevhit inancı ve gösterişten uzak bir kulluk anlayışı vardır. Bu yazı dizisinde, halk arasında dinden bir parça gibi görülen ama aslında sahih kaynaklarda dayanağı olmayan uygulamaları ele alıyoruz.
◆ Uygulama Nedir?
Bazı bölgelerde türbe veya mezar üzerine yeşil bez, örtü, işlemeli kumaş veya bayrak örtülür. Bunun ölüye saygı göstergesi, bereket veya kutsiyet kazandırdığı düşünülür. Ayrıca kimi yerlerde kabir başına mum, kandil veya lamba yakılarak “ölünün ruhu aydınlansın” niyetiyle bu uygulama sürdürülür.
◆ Dini Kaynaklarda Durumu
Ne Kur’an-ı Kerim’de ne de Hz. Peygamberimiz’in sünnetinde kabir üzerine bez örtmek veya mum yakmak gibi bir uygulamadan söz edilmez. Aksine, Peygamberimiz mezarların süslenmesini, üzerine bina yapılmasını ve mezarların putlaştırılacak şekilde yüceltilmesini yasaklamıştır.
Sahih hadislerde, kabirlerin sade olmasının tavsiye edildiği, Peygamberimizin “Kabirleri mescit edinmeyin, üzerlerine resim yapmayın” (Müslim, Mesâcid, 23) buyurduğu bildirilmiştir.
◆ Neden Bidattır?
• Sahih delile dayanmaması: Hz. Peygamberimiz ve sahabe döneminde böyle bir uygulama yoktur.
• Tevhid inancına zarar verir: Ölüye veya mezara kutsiyet atfetmek, zamanla Allah’a yönelmesi gereken saygıyı nesnelere yöneltmeye neden olur.
• Hurafeleşme ve istismar riski: Türbe bezleri, “şifa” veya “koruma” niyetiyle satılmakta, halkın dini duyguları ticarete konu edilmektedir.
• Gösteriş ve israf: Kabirler sade olmalıdır; gösterişten uzak bir inanç anlayışı İslam’ın özüdür.
◆ Doğru Olan Nedir?
• Kabirler sade tutulmalı, örtü, bayrak veya süsleme yapılmamalıdır.
• Mezar başında mum, lamba veya herhangi bir ışık yakmak caiz değildir.
• Ölüye yapılacak en güzel şey dua, Kur’an tilaveti ve sadakadır.
• Kabir ziyaretleri ibret, tefekkür ve dua için yapılmalı; kutsallık atfedilmemelidir.
“İman, gösterişte değil; kalbin samimiyetinde anlam bulur.”
Necat KACAN
Eğitimci Araştırmacı Yazar