Osmanlı'nın En Geniş Sınırlarına Ulaştığı Devir: Üçüncü Murâd Devri
Osmanlı Devletinin zirvede olduğu bir devirde sultan olan Üçüncü Murâd Han, dünyâ siyâsetinde faal bir rol oynadı. Kendisi 1574 ile 1595 arası tahtta kalmış olup, padişahlığı esnasında Osmanlı hâkimiyeti en geniş sahasına ulaştırıldı.
Saltanatının ilk beş yılında başveziri olan Sokollu Mehmet Paşa'nın etkisinde kalmış, sonrasında eşi Safiye Sultan, özellikle Sokollu Mehmet Paşa'nın 1579 yılındaki ölümünden sonra devlet yönetiminde oldukça önemli bir rol üstlenmiştir.
Akdeniz'de denizci bir kavim olan Venedikliler ve kara Avrupa'sında Avusturya ile antlaşmalar yenilenirken Lehistan (Polonya) ile Osmanlı Devleti'nin kuzey siyasetini belirleyen antlaşma, 30 Temmuz 1577'de imzalanmıştır. Rus Çarlığı’nın yayılma siyâsetine karşı, Lehistan ile Kırım Hanlığı’nın münasebetleri tanzim edildi. Şiî ideolojisinin temsilcisi İran Safevî Devletinin Osmanlı ülkesindeki yıkıcı ve bölücü faaliyetlerine karşı 1578'den îtibâren her türlü tedbire başvuruldu. Ahâlisi Sünnî olan Şirvan ve Dağıstanlıları Safevî taarruzlarına karşı korumak ve hudûdu emniyet altına almak için 5 Nisan 1578'de başlatılan harekât 21 Mart 1590 târihinde imzalanan İstanbul Antlaşması ile tamamlandı. Antlaşmaya göre;
Tebriz şehri ile Azerbaycan'ın Tebriz mıntıkası, Karabağ, Gence, Kars, Tiflis, Şehrizûr, Nihâvend, Lûristan tarafları Osmanlılara kalacaktı.
Şiîler hazret-i Ebû Bekir, Ömer ve Osman (radıyallahü anhüm) ile hazret-i Âişe'ye iftirâ ve küfür etmeyeceklerdi. İran'daki Ehl-i sünnet Müslümanlara kötü muâmele yapılması Şah tarafından yasaklanacaktı.
Üçüncü Murâd Han devrinde on iki yıl süren Şark seferleri sonunda Kafkasya ve Azerbaycan Osmanlı Devletine bağlandı.
Hazar Denizi'ne hâkim olan Osmanlı donanması, Safevîlere karşı Sünnî Özbek Hanlarınca topçu ve yeniçeri askeri yardımı götürdü.
Avrupa kıtasında Osmanlı Devletine tâbi Erdel (Transilvanya) Beyi İstefan Batori, 1577'de Lehistan (Polonya) Kralı seçtirildi. Böylece Baltık'taki bu ülke de Osmanlı himâyesine alınarak, yıllık haraca bağlanırken işgal ve tecavüzlerden muhafaza altına alınıp, Rus yayılmasının önüne geçildi.
Avusturya ile münasebetler hudut tecavüzleri sebebiyle, 1592'de bozuldu. Yıllık otuz bin düka altın haracın gönderilmemesi üzerine, Vezîriâzam koca Sinan Paşa, Avusturya seferi için vazifelendirildi. 1592'de başlayan Avusturya harbi, 1606 yılına kadar devâm etti.
Fas'taki Sâdi Şerîfleri, Osmanlı sultanından İspanyollara karşı yardım istediler. Fas Şerîflerine yardım etmek için Cezayir Beylerbeyi Ramazan Paşa vazîfelendirildi. Burada alınan başarılı neticelerle Osmanlı hakimiyeti Atlas Okyanusu'na değin ulaştı.
III. Murad devrinde Beşiktaş'taki Yahya Efendi Türbesi ve Topkapı Sarayı'ndaki Has Oda yaptırılmış, Fethiye Camii de kiliseden camiye çevrilmiştir.
Saltanatı döneminde 1580 yılına kadar işler durumda olacak Osmanlı'nın ilk rasathanesi olan "İstanbul Rasadhanesi" kurulmuştur.
