Yeni yayımlanan bir rapor, Çin rejiminin İngiltere’deki üniversitelerde uyguladığı baskı ve gözetim ağını gözler önüne serdi. Rapor, Çinli öğrencilerin sınıf arkadaşlarını izlemeye zorlandığını, Çinli öğretim görevlilerinin ise derslerde rejimi rahatsız edecek “hassas” konuları konuşmamaları yönünde uyarıldığını ortaya koydu.

BBC’nin 4 Ağustos tarihli haberine göre, İngiltere merkezli düşünce kuruluşu "UK-China Transparency" (İngiltere-Çin Şeffaflık Girişimi) tarafından yürütülen özel araştırma, Çin’in akademik özgürlükleri hedef alan müdahalelerini detaylandırıyor. Rapora göre Çin rejimi, üniversitelerdeki fikir tartışmalarına doğrudan etki ediyor, hatta bazı araştırmacılara yönelik tehditlerde bulunuyor.

Raporun yayımlanması, İngiltere’de üniversitelerin ifade ve araştırma özgürlüğünü koruma yükümlülüğünü artıran yeni yasanın yürürlüğe girmesiyle aynı zamana denk geldi. Bu yasa uyarınca, yabancı ülkelerle iş birliği yapsalar bile üniversiteler, özgürlükleri garanti altına almakla yükümlü olacak. Aksi takdirde milyonlarca sterlinlik para cezalarıyla karşı karşıya kalabilecekler.

Rapor ayrıca, bazı İngiliz üniversitelerinin Çinli öğrencilerin sağladığı yüksek öğrenim ücretlerine aşırı derecede bağımlı hale geldiğini, bu nedenle Pekin yönetiminin müdahalelerine karşı sessiz kalmayı tercih ettiğini vurguluyor.

Daha da çarpıcı olanı, bazı hassas alanlarda araştırma yapan Çinli akademisyenlerin İngiltere'de dahi Çin istihbaratının baskısına maruz kaldıkları yönündeki bulgular. Rapora göre bu baskılar; Çinli yetkililer, Çin’den gelen ziyaretçi akademisyenler ve Konfüçyüs Enstitüsü çalışanları aracılığıyla uygulanıyor.

Çin’in Londra Büyükelçiliği ise raporun iddialarını reddederek, bunların “asılsız ve saçma” olduğunu ileri sürdü. Ayrıca Çin’in, İngiltere ve diğer ülkelerdeki ifade özgürlüğüne “saygı duyduğunu” savundu.

Ancak ortaya çıkan bu veriler, Çin’in yalnızca kendi sınırları içinde değil, yurt dışında da akademik alanı kontrol altında tutma ve eleştirel sesleri bastırma çabasını açıkça ortaya koyuyor.