Elektronik Kimlik Doğrulaması Zorunlu Hale Geliyor

Türkiye’de mobil hat abonelik sistemini kökten değiştirecek torba yasa teklifi TBMM’ye sunuldu. Teklife göre abonelik işlemleri artık yalnızca elektronik kimlik doğrulaması ile yapılabilecek. Resmî kimlik belgesi niteliği taşısa bile elektronik doğrulama özelliği olmayan belgeler geçersiz sayılacak. İşletmeciler, abonelik açarken kimlik belgesinin doğruluğunu; yüz tanıma, parmak izi özet bilgisi veya kimlik doğrulama şifreleri üzerinden teyit edecek.

Düzenleme, mobil hatların uzun süredir suç örgütleri tarafından kimliksiz şekilde kullanıldığına dikkat çekiyor. Bu nedenle, “sahte kimlikle hat açma” döneminin tamamen bitirilmesi hedefleniyor. Abonelik sisteminin dijital doğrulama esasına bağlanmasıyla hem vatandaşın korunması hem de yasa dışı hatların önüne geçilmesi amaçlanıyor.

Yabancı Uyruklular İçin Yeni Doğrulama Modeli

Teklifte en dikkat çekici maddelerden biri, yabancı uyruklu aboneler için getirilen yeni doğrulama mekanizması. Elektronik kimlik doğrulama belgesine sahip olmayan yabancılar için işletmeciler, kimlik, yüz veya parmak izi biyometrik verilerini Göç İdaresi Başkanlığı üzerinden temin edecek. Bu süreçte diplomatlar ve aileleri ise kapsam dışında tutulacak.

Yabancı kullanıcılar için ayrıca “özel numara tahsisi” getiriliyor. Her yabancı abone, mobil hat sistemi içinde kendisine özgü bir numarayla kaydedilecek. Kimliği teyit edilemeyen veya gerekli belgeleri sunmayan yabancıların hat bağlantısı, verilen sürenin sonunda otomatik olarak kesilecek. Düzenlemeye uyum süresi ise altı ayla sınırlandırıldı. Bu süre içinde gereken yenilemeleri yapmayan abonelerin hatları tamamen kapatılacak.

Kullanılmayan Hatlara 3 Ay Kuralı: Sağlık Durumu da Kontrol Edilecek

Teklifin en tartışmalı düzenlemelerinden biri, abonelerin “hayatta olup olmadığının” üç ayda bir kontrol edilmesi maddesi. Resmî makamlarla kimlik doğrulaması yapılamayan abonelerin hatları otomatik olarak kapatılacak. Bu madde hem kullanılmayan hatların hem de vefat eden kişilerin adına kayıtlı hatların suç amaçlı kullanımını engellemeyi hedefliyor.

Operatörlerin kontrol sağlayamadığı durumlarda hat doğrudan iptal edilecek. Uzun süredir aktif olmayan ve başkaları tarafından kullanılan hatların, dolandırıcılık ve yasa dışı faaliyetlerde yoğun şekilde kullanıldığı belirtiliyor. Bu nedenle üç ay kuralı, hem güvenlik açısından hem de sistemin temizlenmesi amacıyla gerekli bir adım olarak sunuluyor.

Bir Kişi Adına Onlarca Hat Dönemi Sona Eriyor

Tasarı, bir kişi adına sınırsız sayıda hat açılmasının önüne geçmeyi de hedefliyor. BTK’nın belirleyeceği sınırın üzerinde hat açılması durumunda operatör, yeni hizmet vermeyi reddedecek. Bu uygulama, özellikle dolandırıcılık ve kimlik avı türü suçlarda kullanılan çoklu hat düzeneklerinin engellenmesi için kritik bir adım olarak yorumlanıyor.

Ayrıca operatörler, düzenlemelere aykırı her bir hat için 20 bin TL idari para cezası ödeyecek. Bu cezanın, operatörlerin abonelik süreçlerini sıkı şekilde kontrol etmesini teşvik etmesi bekleniyor.

Suçla Mücadele Vurgusu Güçlü: “Kimliksiz Hata Son”

Düzenlemenin gerekçesinde, mobil hatların banka ve kredi kartı dolandırıcılığından sosyal medya tehditlerine, hırsızlıklardan yasa dışı bahis faaliyetlerine kadar pek çok suçta kritik rol oynadığı vurgulanıyor. Teklif ile birlikte suçta kullanıldığı tespit edilen hatların derhal kapatılması, kimlik doğrulaması yapılmayan hatların sisteme dâhil edilmemesi ve çoklu hat kullanımının sınırlandırılması amaçlanıyor.

Bu kapsamlı düzenlemenin, hem bireysel güvenliği güçlendirmesi hem de iletişim altyapısının daha güvenilir hâle gelmesini sağlaması hedefleniyor. Yeni sistemle birlikte mobil ekosistemin tamamında daha şeffaf ve izlenebilir bir abonelik yapısına geçilmesi bekleniyor.