Ankara’nın Doğu Afrika Enerji Açılımı

Türkiye’nin Afrika’daki en stratejik enerji adımlarından biri Somali kıyılarında şekilleniyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar’ın son açıklamalarına göre Ankara, 2026 yılında Somali’nin hem karasında hem de derin denizinde petrol sondajına başlayacak. Oruç Reis araştırma gemisiyle yapılan sismik çalışmaların ön sonuçları umut verici nitelikte görülüyor ve resmi duyurunun ocak ayında gelmesi bekleniyor.

Ankara’nın Somali’de başlattığı bu süreç, yalnızca bir enerji arayışı değil; aynı zamanda Türkiye’nin Afrika politikasının yeni bir aşaması olarak değerlendiriliyor. Somali kıyılarının potansiyel rezerv büyüklüğü, Türkiye’yi bölgede uzun vadeli bir yatırım planlamasına yöneltiyor.

Sismik Çalışmalar Tamamlandı: Sırada 3.000 Metrede Sondaj

2024 yılında Somali’ye gönderilen Oruç Reis araştırma gemisi, üç ayrı bölgede toplam 15 bin kilometrekarelik alanda 3 boyutlu sismik tarama gerçekleştirdi. Bu çalışmalar, Türkiye’nin açık deniz sondaj stratejisinin omurgasını oluşturuyor. Bakan Bayraktar’a göre deniz tabanının yaklaşık 3.000 metre altında yapılacak sondaj, oldukça karmaşık bir operasyon gerektirecek.

Türkiye, yeni edinilen sondaj gemilerini bölgeye göndermeye hazırlanıyor. Bölgedeki güvenlik riskleri nedeniyle Oruç Reis’e yaklaşık on ay boyunca fırkateyn eşlik etmişti. Aynı güvenlik protokolünün sondaj döneminde de uygulanması bekleniyor.

Somali’nin potansiyel hidrokarbon rezervinin ABD raporlarına göre 30 milyar varile ulaşabileceği öngörülüyor. Bu nedenle Türkiye’nin atacağı adımlar yalnızca ekonomik değil, jeopolitik sonuçlar da doğuracak nitelikte.

Kara Sondajları da 2026’da Başlayacak

Türkiye’nin planları yalnızca açık denizle sınırlı değil. Bayraktar, 2026’da Somali’nin kara bloklarında da doğrudan sondaj yapılacağını açıkladı. Altyapı eksiklikleri ve bölgesel güvenlik sorunları süreci zorlaştırsa da Somali tarafı, sondaj bölgelerine yol ulaşımı için ihale hazırlıklarının tamamlanmak üzere olduğunu duyurdu.

Bu kara operasyonları, Türkiye ile Somali arasında 2024’te imzalanan güvenlik ve enerji iş birliği anlaşmasının en somut sonuçlarından biri olacak. Ankara’nın sahada aktif rol almasıyla Somali’nin uzun yıllardır geliştiremediği hidrokarbon potansiyeli değerlendirilebilir hâle geliyor.

Türkiye-Somali İlişkilerinin Stratejik Boyutu

Türkiye’nin Somali’deki varlığı bir günün konusu değil; 2011’den bu yana süren yoğun siyasi ve ekonomik ilişkilerin sonucu. Ankara, ölümcül kuraklık sonrası Somali’ye 1 milyar doların üzerinde insani yardım yaptı, Mogadişu’da dünyanın en büyük Türk büyükelçiliğini açtı ve ülkeye kritik altyapılar kazandırdı.

Türkiye’nin Mogadişu’daki askerî üssü, Somali ordusunun yaklaşık üçte birini eğitmiş durumda. Ayrıca Somali limanı ve havalimanının yönetimi Türk şirketleri tarafından yürütülüyor. Enerji iş birliği ise bu ilişki ağının ekonomik boyutunu güçlendiren yeni bir halka olarak görülüyor.

Uzmanlara göre, Türkiye’nin Somali açıklarında keşif ve ilk sondaj faaliyetleri için 500 milyon dolara yakın yatırım yapması gerekebilir. Eğer petrol üretilebilir nitelikte çıkarsa, birkaç milyar doları bulan yeni yatırımların kapısı açılacak.