İki kardeş ülkenin özerk statüye sahip ortak devlet üniversitesi olan Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk Kazak Üniversitesinin temelleri, Sovyetler Birliği’nin dağılmasından kısa bir süre önce, Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in 6 Haziran 1991 tarihli kararıyla Türkistan Devlet Üniversitesi olarak atılmıştır. 29 Nisan - 1 Mayıs 1992 tarihinde gerçekleşen Almatı zirvesinde Kazakistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev ile Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı Süleyman Demirel arasında yayımlanan “Ortak Bildiri” ve 1 Mayıs 1992’de iki ülke arasında imzalanan “Eğitim, Bilim, Kültür ve Spor Alanlarında İşbirliği Anlaşması” ile, Türkistan Devlet Üniversitesinin iki ülkenin ortak üniversitesi hâline getirilmesi kararı alınmış ve konuyla ilgili Mutabakat Zaptı, 28 Eylül 1992’de Ankara’da imzalanmıştır. Anlaşma uyarınca hazırlanan İşbirliği Sözleşmesi ve Eki Tüzük, 30 Haziran 1993’te Almatı’da imzalanmıştır. İşbirliği Sözleşmesi ve Tüzüğün T.C. Bakanlar Kurulu tarafından 24 Eylül 1993 tarih 93/4848 sayılı karar ile onaylanması ve 15 Ekim 1993 tarih 21729 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmasını müteakip, Üniversitenin kuruluşu tamamlanarak yönetimi Mütevelli Heyetine devredilmiştir. Mütevelli Heyeti, ortak işletme–ortak idare ilkesinden hareketle üniversiteyi yönetmek ve idari, mali ve akademik usul ve esasları belirlemek yetkisiyle donatılmış, Üniversitenin tüzel kişiliğini temsil eden en üst karar organıdır. Mütevelli Heyeti on üyeden oluşur. Üyelerden beşi, üst düzey kamu görevlileri arasından, Türkiye Cumhuriyeti Hükûmetince atanır. Bu üyelerden biri de, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı tarafından Mütevelli Heyet Başkanı olarak görevlendirilir. Mütevelli Heyet Başkan Vekili (Başkan Yardımcısı) ve dört üye ise, üst düzey kamu görevlileri arasından Kazakistan Cumhuriyeti Hükûmetince cari usullere göre atanır. Üniversite Rektörü, Mütevelli Heyetinin tabii üyesidir. Kurumun tüzüğü gereği Üniversite Rektörü Kazakistan Cumhuriyeti, Rektör Vekili (Eş Rektör) ise Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Öğretim Kurulu tarafından belirlenir. Şu an Üniversitenin Mütevelli Heyet Başkanlığını Prof. Dr. Muhittin Şimşek, Rektörlüğünü Dr. Janar Temirbekova, Rektör Vekilliğini (Eş Rektör) ise Prof. Dr. Peyami Battal yürütmektedir. Ahmet Yesevi Üniversitesinde, bugün 12 fakülte ve 1 yüksekokulda Türkiye ve Kazakistan başta olmak üzere 17 devlet, Türk ve akraba topluluklarından 16.000’e yakın öğrenci örgün eğitim görmektedir ve bu öğrencilerin yaklaşık 1500’ü Türkistan’a Türk dünyasının farklı bölgelerinden gelen gençlerdir. Türk Dili konuşan Devlet ve Topluklara mensup öğrencileri bir çatı altında eğitmekte olan Ahmet Yesevi Üniversitesi kardeşler arasındaki köprüdür. Geleceğin teminatı olan Türk Dünyası gençlerinin birbirlerini daha yakından tanımalarına vesile olan bu eğitim ve bilim yuvası, yaptığı çeşitli proje ve girişimlerle de Türk Dünyasına güzel hizmetler sunmaya devam etmektedir. “Ana Yurttan Ata Yurda Sağlık Köprüsü”, “Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü”, “Uluslararası Türkoloji Kongreleri”, “Çelebi Yaz Okulu” ve “Yesevi Türkoloji Yaz Okulu” gibi proje ve programlar bunlardan bazılarıdır. Bağımsız Kazakistan’da açılan ilk üniversite ve Türk Dili Konuşan Ülkelerdeki uluslararası statüye sahip tek üniversite olma özelliği taşıyan Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk Kazak Üniversitesi öğrencilerine dört dilde eğitim imkânı sunmaktadır. Başta Türkiye olmak üzere, Avrupa, Asya ve Amerika’daki 76’dan fazla üniversite ve bilimsel araştırma merkezleriyle işbirliği anlaşması bulunan Ahmet Yesevi Üniversitesinin her eğitim öğretim yılında 400’den fazla öğrencisi değişim programlarıyla yurtdışında eğitim görmeketedir. Ayrıca üniversite hocaları da her sene bilgi, görgü artırma ve tecrübe paylaşımı için yurtiçi ve yurtdışındaki üniversiteleri ziyaret etmektedirler. Üniversitenin idari ve akademik personelinin bir kısmının Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olması ve Kazakistan vatandaşı olan çalışanlarının birçoğunun da lisanüstü eğitimlerini Türkiye’de tamamlamış olmaları üniversiteye değer katmaktadır. Türk Devlet ve Toplulukları arasındaki dostluk ve dayanışmanın sembolü olan Ahmet Yesevi Üniversitesi Türk Dünyasının parlayan yıldızıdır. Dr. Yerzhan ARGYNBAYEV Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk Kazak Üniversitesi Öğretim Üyesi