Shahr-e Sukhteh, İran’ın en büyük antik şehirlerinden biri olup, Sistan’ın 5.000 yıllık medeniyetinin bir simgesidir ve İran’ın güneydoğusunda yer almaktadır. Hamun Gölü ile Helmand Nehri arasında konumlanmış bu şehir, ticaret, mimari, tıp, sanat, tarım ve doğal bilimler gibi çeşitli alanlardaki olağanüstü ilerlemeleri gösteren çarpıcı keşiflere ev sahipliği yapmaktadır.

Tarihi boyunca birkaç kez yangın geçirdiği için "Shahr-e Sukhteh" (Yanan Şehir) olarak adlandırılan bu gizemli şehir, yaklaşık MÖ 3.200’den itibaren yerleşim yeri olmuştur. MÖ 2. ve 3. binyılda olmak üzere dört farklı dönemde gelişmiş olan bu şehir, sadece antik zamanların önemli bir kentsel merkezi değil, aynı zamanda kadınların aile finansmanında aktif olarak görev aldığı bir yer olarak da dikkat çekmektedir.

Shahr-e Sukhteh'teki Olağanüstü Keşifler:

1. Dünyanın İlk Animasyonu: Bir keçi ve ağaç figürlerinin yer aldığı bir seramik testi, keçinin ağaca doğru hareketini beş karede göstermektedir. Bu, dünyanın ilk animasyon örneği olarak kabul edilmektedir.

2. En Eski Beyin Cerrahisi: 4.800 yıl öncesine ait, hidrosefalus (beyinde su birikmesi) tedavisi için yapılan ilk beyin cerrahisini gösteren, genç bir kızın kafatası keşfedilmiştir. Bu cerrahiden sonra kız uzun bir süre hayatta kalmıştır.

3. İlk Yapay Göz: 4.800 yıl öncesine ait, Shahr-e Sukhteh’teki bir kadının kafatasında bulunan bir yapay göz, zamanın geçmesine rağmen oldukça iyi korunmuştur.

4. 5.000 Yıllık Cetvel: Shahr-e Sukhteh’te bulunan, 10 cm uzunluğunda ve yarım milimetre hassasiyetle yapılmış bir ahşap cetvel, şehrin sakinlerinin matematik konusundaki ileri düzey bilgilerini göstermektedir.

5. Dünyanın En Eski Tavla Seti: 5.000 yıl öncesine ait bir tavla tahtası, lapis lazuli, akik ve turkuaz gibi değerli taşlardan yapılmış 60 oyun taşıyla birlikte bulunmuştur. Bu, Mezopotamya’daki Ur Kraliyet Mezarları’nda bulunan tavla setinden çok daha eski bir örnektir.

Bu keşifler, sadece doğu İran’ın antik medeniyetini aydınlatmakla kalmaz, aynı zamanda bölgenin zengin kültürünü ve olağanüstü bilimsel, sanatsal ve tıbbi başarılarını da gözler önüne sermektedir.