Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, üretici ile pazar arasındaki fiyat farkının en fazla yüzde 251,6 ile elmada görüldüğünü; markette fiyatı en fazla artan ürün ise yüzde 29,4 ile domates olduğunu söyledi.
TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, şubat gittiği üretici ile piyasa arasındaki fiyat belirleyicilerini ve girdiği fiyat yaşanan değişimlerinde yazdığı yazılı basın notlarını değerlendirdi.
Bayraktar, şubat üretimi üreticisi ile pazar arasındaki fiyat farkının en fazla yüzde 251,6 ile elmada görüldüğünü belirterek, açıklamasını şöyle sürdürdü:
Elmadaki fiyat dizisini yüzde 229 ile kuru üzüm, yüzde 218,7 ile limon, yüzde 216,9 ile kırmızı mercimek, yüzde 180,8 ile kuru incir, yüzde 176,3 ile pirasa, yüzde 159,7 ile marul, yüzde 159, 6 ile ıspanak, yüzde 150,7 ile maydanoz takip etti.
Elma 3,5 kat, kuru üzüm 3,3 kat, limon ve kırmızı mercimek 3,2 kat, kuru incir ve pırasa 2,8 kat, marul ve ıspanak 2,6 kat ve maydanoz ise 2,5 kat fazlaya markette satıldı.
Üreticide 5 lira olan elma 17 lira 58 kuruşa, 25 lira olan kuru üzüm 82 lira 24 kuruşa, 5 lira 25 kuruş olan limon 16 lira 73 kuruşa, 13 lira 84 kuruş olan kırmızı mercimek 43 lira 86 kuruşa harcamaya satıldı.'
Piyasa fiyatları
Şubat ayında markette 41 ürün 31'inde fiyat artışı, 10'unda ise fiyat azalışı görmenü aktaran Bayraktar, 'Markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 29,4 ile domates oldu. Domatesteki fiyat dizisini yüzde 28 ile karnabahar, yüzde 21,8 ile lahana , yüzde 20,4 ile dana eti, yüzde 17,7 ile patlıcan takip etti.Market fiyatı en çok azalan ürün ise yüzde 15,3 ile ıspanak oldu.Ispanaktaki fiyat düşüşünü yüzde 6,2 ile yeşil mercimek, yüzde 6,0 ile limon , yüzde 2,7 ile mısırözü yağı izlendi.' dedi.
Üretici fiyatları
Şubat sonunda üreticide 33 kazanımların 19'unda fiyat artışı eğilimi, 5'inde fiyat gidişatı görüşünü; 9 üründe ise fiyat değişikliği olmadığını söyleyen Bayraktar, şöyle devam etti:
'Şubat elde ettiği üreticide fiyatı en çok düşen ürün yüzde 22,5 ile patates oldu. Patatesteki fiyat düşüşünü yüzde 12,5 ile limon, yüzde 8,7 ile lahana, yüzde 6,3 ile maydanoz, yüzde 5,5 ile ıspanak izledi.
Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 68,9 ile patlıcanda görüldü. Patlıcandaki fiyat dizisini yüzde 67,6 ile kuru soğan, yüzde 57,5 ile karnabahar, yüzde 54,3 ile domates, yüzde 47,8 ile portakal, yüzde 47,4 ile kabak takip etti.'
Fiyat değişimlerinin sebepleri
Bayraktar, 'Üretisit patlıcan, domates, kabak ve salatalıkta havaların soğuk gitmesi nedeniyle arzdaki düşüş fiyatları yükseltti. Kuru soğanda depodaki ömür beklentisi ve yeni ürün hasadının başlamasımış olması fiyatları artırdı. Portakal, karnabahar, havuç ve pırasada hasadın sonuna kadar arzdaki düşüşten kaynaklanan fiyat artışı oldu. Arz ve talepteki değişim ve fiyatların yükselmesine neden oldu. Patates, limon, beyaz lahana, maydanoz ve ıspanakta arzdaki dizile birlikte sahnelendiği fiyatlara düştü.' diye ekledi.
Şubat ayı aylık ve yıllık girdi fiyatlarındaki değişimler
Bayraktar, aylık ve yıllık fiyatlarındaki değişikliklere ilişkin şu bilgileri verdi:
'Oda ortamlarının girdiği piyasalardan kaynaklanan fiyat özelliklerine göre şubat şeklinde, ocak ayına göre, üre gübresi yüzde 10,5, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 4,5, kalkan amonyum nitrat gübresi yüzde 3,8, amonyum sülfat gübresi yüzde 2,2 ve DAP gübresi yüzde 2,1 düştü.
Geçen yılın şubat ayına göre ise son bir yılda, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 71,2, DAP gübresi yüzde 44,5, kalkan amonyum nitrat gübresi yüzde 42,4, üre gübresi yüzde 14,9 ve amonyum sülfat gübresi ise yüzde 1 oran arttı.
Mazot fiyatı aylık olarak yüzde 11,5 düştü, son bir yıla göre ise yüzde 38,7 arttı. Besi yemi şubatta ocak ayına göre yüzde 0,9, süt yemi yüzde 2,7, son bir yılda besi yemi yüzde 59,5, süt yemi ise yüzde 60,7 oranında arttı. Elektrik fiyatları son bir yılda yüzde 23,9 oranında arttı.
Gübre fiyatlarında son dört çift düşme yaşanmaya devam ediyor. Üretim sezonunun türüne göre yüzde 400'leri aşan fiyat dizileri, gübre ömrünün sonuna kadar geçen sezona göre baz sezonunun bölümleri yıllık dizi yüzde 1 ile yüzde 71,2 aralığında kaldı. Üretim maliyetlerinin düşürülmesi için gübre fiyatlarının tekrar artmamasına yönelik olarak ayarlanması gereken. Üreticimiz, verim ve kalite unsuru olan gübreye erişimde sorun yaşamamalıdır.
Ürün maliyetinin artmaması, üreticinin zarar görmemesi, üretimin darbeye maruz kalmaması için tüm girdilerde de fiyatların makul şekilde değerlendirilmesi gerekmektedir.'
