Dilde, fikirde, işte birlik!” Vefatının 109. yıl dönümünde İsmail Gaspıralı’yı rahmet ve ve dualarla anıyoruz.   Aziz ruhu şâd, mekanı cennet olsun. İSMAİL GASPIRALI Kırım’ın Bahçesaray kasabasında doğdu. Ruslara ait askeri okullarda öğrenim gördü. Moskova Askeri Lisesindeyken okulda sürdürülen Slâvcılık idealinden, Türk düşmanlığından etkilendi. Türk ulusuna, Türk kültürüne daha da derinden bağlandı. Bahçesaray’da, Yalta’da öğretmenlik yaptı. Yenilikçi, çağdaş ve milliyetçi görüşlerinden dolayı öğretmenliği bırakmak zorunda kaldı. İki yıl Paris’te yaşadı. Belediye başkanı seçilerek dört yıl Bahçesaray’da başkanlık yaptı. 1883’te “dilde, düşüncede, işte birlik” ilkesiyle Tercüman gazetesini çıkardı. Ortak Türk edebi dilinin oluşturulması yönünde çaba harcadı. Türkistan’da, Türkiye’de, Mısır’da, Hindistan’da konferanslar verdi. İsmail Gaspıralı, ömrü boyunca Türk dünyasının uyanması, ilerlemesi için çalışmış, mücadele vermiş aydın bir kişidir. O, yazı ve konferanslarında Müslümanların Rusya’da-ki ve dünyadaki durumlarından, Türkler arasındaki dil birliğine; eğitim öğretimden kadın haklarına, batı uygarlığının yorumlanmasına kadar pek çok sorunu konu edinmiştir. Yazarın dili, yetiştiği dönemin özelliklerini taşımaktadır. Başlıca Eserleri Rusya Müslümanları, Avrupa Medeniyetine Bir Nazar-ı Muvâzene, Hace-i Sıb-yan, Mektep ve Usûl-i Cedîd Nedir, Dârürrahat Müslümanları yaki Acâib-i Diyar-ı İslâm. TOYŞAD Gökalp Şentürk