CEZAEVLERİNDE KRİTİK DOLULUK: KAPASİTE YÜZDE 40 AŞILDI

Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği’nin (CİSST) 3 Kasım 2025 tarihli raporu, Türkiye’de hapishane nüfusunun tarihin en yüksek seviyelerinden birine ulaştığını gösteriyor. Açıklanan verilere göre, açık ve kapalı cezaevlerinin toplam doluluk oranı yüzde 140,5 seviyesine çıktı. Bu oran, Türkiye’deki cezaevi kapasitesinin yüzde 40’ın üzerinde mahpusla dolu olduğunu ortaya koyuyor.
Bu tablo, mahpusların temel barınma, sağlık ve yaşam koşulları açısından ciddi bir sıkışmışlığa işaret ediyor.

MAHPUS SAYISI HIZLA ARTIYOR

Türkiye genelinde 121 bin 176 kişi açık cezaevlerinde, 307 bin 91 kişi kapalı cezaevlerinde bulunuyor. CİSST’e göre toplam mahpusların 363 bin 159’u hükümlü, 65 bin 108’i tutuklu, 14 bin 276’sı ise yabancı uyruklu bireylerden oluşuyor.
Bu yüksek artış, cezaevlerinin fiziksel kapasitesinin çok üzerinde bir yükle işletilmesine yol açarken, ortak yaşam alanlarının yetersizliği ve sağlık hizmetlerine erişimde gecikmeler gibi ciddi sorunları da beraberinde getiriyor.

ENGELLİ, YAŞLI VE ÇALIŞAN MAHPUSLARIN DURUMU

CİSST’in raporunda detaylı nüfus profili de yer aldı. Cezaevlerinde toplam 269 engelli mahpus bulunuyor. Dağılım şu şekilde kaydedildi:

19 dil ve konuşma engelli

42 görme engelli

28 işitme engelli

18 işitme ve konuşma engelli

162 ortopedik engelli

Ayrıca cezaevlerinde 6 bin 625 kişi 65 yaş üstünde. Buna karşın eğitimine devam eden mahpus sayısı 77 bin 14 kişiyle dikkat çekici bir seviyeye ulaşmış durumda.
Öte yandan 58 bin 500 mahpusun sigortalı bir mesleki faaliyette çalıştığı bildirildi; bu durum cezaevlerinde üretim faaliyetlerinin arttığını gösteriyor.

ÇOCUK MAHPUSLAR VE ANNELERİYLE KALAN ÇOCUKLAR

Raporda en dikkat çeken başlıklardan biri çocuk mahpuslar oldu. CİSST’e göre cezaevlerinde 12–18 yaş arası 4 bin 682 çocuk tutuluyor; bu çocukların 194’ü kız.
Kadın mahpus sayısının 19 bin 775 olduğu cezaevlerinde, anneleriyle birlikte yaşayan çocuk sayısı da yüksek seviyede. Buna göre:

0–3 yaş grubunda 434 çocuk,

4–6 yaş grubunda 388 çocuk anneleriyle birlikte cezaevinde kalıyor.

Bu tablo, cezaevlerinde çocukların gelişim koşullarına dair kamuoyunda süregelen tartışmaları yeniden gündeme taşıyor.

GÜNLÜK İAŞE BEDELLERİ VE YAŞAMINI YİTİRENLER

CİSST’in açıklamasında ekonomik detaylar da yer aldı. Sağlık sorunu bulunmayan mahpusların günlük iaşe bedeli 83 TL olarak belirlenirken, 0–6 yaş arası çocuklar için bu tutar 150 TL olarak uygulanıyor.
Raporda ayrıca yıllara göre cezaevlerinde yaşamını yitiren mahpus sayıları paylaşıldı:

2018: 107

2019: 95

2020: 128

2021: 101

2022: 108

Artan mahpus sayısı ve cezaevlerinin mevcut kapasitesinin çok üzerindeki yoğunluk, yaşam koşullarının iyileştirilmesi gerektiğini bir kez daha gözler önüne seriyor.