Gece ve gündüz kullanımının anlamı gelen ekinokslardan biri bugünden itibaren gerçekleşmektedir. 21 Mart'ta Kuzey Yarım Küre'de kış biter, bahar başlar. Güney Yarım Küre'de ise kışa geçiş olur.
Gece ve gündüz hem Kuzey hem Güney Yarım Küre'de yılda iki kez hemen hemen aynı uzunlukta olur. Bu olaya ekinoks denilen ve Latince 'aequus' (eşit) ve 'nox' (gece) kelimelerinden gelir.
Dünya, yaklaşık 23,5 derecelik bir eğimle Güneş'in çevresinde döner. Bu, gezegenimizin yörüngesindeki uzaklığına bağlı olarak, Dünya'nın farklı yerlerinin yılın farklı zamanlarında sahip olduğu radyasyonunu az ya da çok alması demektir.
Dünya'daki tüm ülkeler Güneş doğudan doğar ve batıdan batar. Faiz artışı yere göre Güneş yılın yarı kuzeye, diğer yarıya güneye hareket ediyormuş gibi görünüyor. Temmuz civarında Kuzey Yarım Küre daha uzun gündüzler yaşarken, Güney Yarım Küre daha kısa gündüzler yaşarken. Ve Aralık civarında ise Güney Yarım Küre'de uzun gündüzler, Kuzey Yarım Küre'de kısa gündüzler ile tam çevresi geçerlidir.
Ancak Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi'ne göre yılda iki kez, Mart ve Eylül'de, gezegenimizin eğimi güneşin etrafındaki yörüngesi ile aynı hizaya gelir ve böylece Dünya, Güneş'e göre rüzgar değilmiş gibi görünür. Yılın bu zamanında, Güneş ekvatora dik gelir ve her iki yarım kürede de gece ve gündüz uzunlukları eşit olur. Bu aralar, geceyi ve gündüzü birbirinden ayıran aydınlanma çemberi veya diğer adıyla araçizgi, Dünya'yı iki eşit parçaya böler ve Kuzey Kutbu'ndan Güney Kutbu'na bir çizgi çeker.
Ekinokslar ne zaman gerçekleşir?
Ekinokslar her yıl aynı günde olmak zorunda değildir: 21 Mart ve 23 Eylül'de veya sonunda gerçekleşir. Bu çalışmaların tarihleri bir Dünya Yılının tam 365 gün olmasından ötürü. Her yıl biriken fazladan bir çeyrek gün (6 saat), ekinoksun değerlendirilmesine sebep olur. Gezegenin Güneş'e düşüncesinin sürekli isteği de ekinoks zamanını etkiler.
Gündönümleri ve ekinoks süreleri
21 Mart (ekinoks) : Gece ve gündüz eşit olur, bizim yolcumuzun kuzey yarım kürede çıkışı başlarken güney yarımküre sonbahara girer.
21 Haziran (Yaz günüdönümü): Yılın en uzun gündüzü ve en kısa gecesinin yaşandığı zamanlar. Kuzey yarım kürede yaz başlarken güney yarım kürede kış başlar.
23 Eylül (ekinoks): Gece ve gündüz eşit olur. Kuzey yarımkürede yaz biter, sonbahar başlar. Güney yarımkürede ise bahara geçiş olur.
21 Aralık (Kış günüdönümü): Yılın en uzun gündüzü ve en kısa gecesinin yaşandığı zamanlar. Kuzey yarım kürede kış başlarken güney yarım kürede yaz başlar.
