Son yıllarda ortaya çıkan psikososyal (psikolojik ve çalıştırma) incelemenin olduğu psikiyatrik düzensizliklerde dizi dikkat çekmektedir. Bu rahatsızlıklardan biri de alışveriş maliyetidir.
Psikiyatri Uzmanı Doç. Cemil Çelik konu hakkında şu bilgileri verdi:
'Tıp dünyasında Onyomani olarak bilenen alışveriş bağımlısı dünya çapında günden güne artıyor. Sosyal medya kullanımı, dijital pazarlama gibi alışveriş Alışveriş Bağımlılığını hızla arttırmaktadır.
Yapılanmalara göre kadınlar erkeklerden daha çok mimari özelliklerini sergilemeteler. Alışveriş yapma güdüsü kişide olumlu duygularn yaşanmasına neden olmaktadır. Başlangıcı katmandır. Kişinin kendisini kötü hissettiği zamanlarda alışveriş yaparken rahatladığını hissediyor. Bu ürün maddi değeri çok az olsa bile kişide aynı etkiyi yapar. Bu süreçte kişi kendini iyi hisseder. Ancak yaşanılan olumlu duygulardan elde edilen iyilik onun alışveriş sonrası zaman içinde azalıp, kaybolmaktadır. Hasta yine aynı iyi duyguları yaşamak için tekrar alışveriş yapar. Bu çalıştırmanın tekrar kullanılması ile kötüye kullanılmasına girilmiş olur.
Alışveriş harcamaları nasıl anlaşılır?
Genel olarak alışveriş bağımlıları; hastalığın ilk evrenlerinde durumu fark etmezler. Kişilerde evlilik dışı zaman içinde yaygın olarak izlemeye başlar.
Çocukluk eserlerinin bozulma belirtileri merak edilir. Alışveriş izlenimleri genel olarak muhafaza;
*Alışveriş sırasında kendini mutlu ya da güçlü hissetme
*Sık alışverişlerin yapılmasından dolayı yakın çevreden uyarılar alma
*Bütçe olarak yazılan alışveriş bütçesinden daha fazla alışveriş yapma
*Kendini değersiz ya da kötü hissince alışveriş yapma arzusunun yoğun olarak yaşanması
*Alışveriş için harcanan paraların ekipmanın değişken olmaması ya da kontrol edememe
Son yıllarda alışveriş bağımlısı olmak; Yiyeceklerin yaşamlarının neden olduğu etkilerden dolayı çok daha kolay oluyor. Ayrıca pek çok kişi alışveriş yapmaya özendirme için yapılan reklamlardan ve dijital dünyanın sağladığı kolaylıklardan bu alışkanlık sayesinde kazanılabilmektedir. Bu nedenle günümüzdeki pek çok etken alışverişe yatkınlığı arttırmaktadır.
Alışveriş masrafları tedavi edilebilir mi?
Son yılların dünya çapındaki alışveriş yükünün genel değerlendirmesi ile genel olarak alışveriş yolculuğuyla ilgili çalıştırma da dökümü. Alışverişlerin bağımlısı tedavi boyunca genellikle bireysel olarak ilerler. Çünkü alışveriş maliyetlerinin en önemli nedeni psikososyal nedenlerdir. Özellikle de herkesin yaşadığı duygu birikimlerinin farklı olması servis hizmetlerinin özel olarak yapılandırmasını gerektirir.
Pek çok kişi yolculuğun ilerleyen evrenlerinde hasta olduğunu fark eder. Bağımlılığın ilerlemesi ise kişinin kendisini alışveriş yapmayı kontrol etme konusunda daha çok zorlanmasına sebep olur. Bu nedenle de hastanede tedavi sürecini tetikleyici etken olan etmenlerin davranışsal eğitimi ile yeniden gözden geçirilmesi gerekmektedir.
Alışveriş odalarındaki psikolojik deneyimler
Tıp dünyası onyomani olarak geçen alışveriş yüklerini tamamen psikolojik bir şekilde barındırıyor. Genel olarak insanımızın çoğu yaşadığı tetikleyici olayda değersizlik hissine kapılmaktadır. Değersizlik hissiyle mücadele eden birçok kişi, kendini kanıtlamak, değerli ve mutlu hissetmek için kendine bir şey alma ihtiyacı duyması. Eğer bu alışkanlığını alışkanlık haline getirirse ve değerli olma hissini hep bu yolla karşılarlarsa, artık zararlı yolu açılmış olur.
Bağımlılık tedavilerinde kullanılan tedavi yöntemleri Alışveriş Bağımlılığında da gidecek. Özellikle psikososyal tetikleyiciler ön planda olduğu için kişinin baş etmekte zorlandığı durumların sınırlandırılması, bunların geçmiş mikrotravmalar ile bağlantılarının çalışılması önem arz etmektedir. Bilişsel Davranışçı Psikoterapinin kötüye kullanma konusunda yürütmektir. Travma odaklı terapilerin de etkili inançları vardır. Genel olarak satın alma vakfı tedavi süresinde biriktirilmeyen temel gereksinimlerin belirlenmesi ve uygun terapi desteği ile bu gereksinimlerin uygun şekilde karşılanmasının sağlanması hedeflenen belgelerdir.'
