Acil: Barış anlaşması Paşinyan'ı bitiriyor, radikaller yenildi...
Ermenistan'daki mevcut hükümet, Azerbaycan ile barış antlaşması imzalamaya hazır olduğunu ve bu yönde uygun adımları atabileceğini beyan etse de, söz konusu ülkedeki rövanşist güçler süreci engellemeye çalışıyor. Bu, Ermenistan ve ayrılıkçı güçlerin Karabağ'daki ortak açıklamalarıyla da teyit ediliyor.
Açıklamaya Ermenistan'ın parlamento muhalefeti de katıldı. Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan'ın Karabağ'ı Azerbaycan'ın bir parçası olarak tanıyan belgeyi imzalama yetkisi olmadığını iddia ettiler. Ancak Ermenistan Başbakanı Brüksel toplantısının ardından Reykjavik'te yaptığı konuşmada Azerbaycan'ın 86,6 bin kilometrekarelik alanı tanıdığını doğruladı. Bu, Karabağ'ın Azerbaycan toprağı olduğunun bir başka kabulüdür. Ancak buna karşı çıkan ve ilgili bildiriye imza atan siyasi güçlere göre, böyle bir editoryal belge Ermenistan Anayasasına aykırı olacaktır. Bildiriye imza atan Hayastan hizbinin milletvekili Artur Khachatryan, yasaklayıcı bir norm örneği olarak Ermenistan Yüksek Konseyi'nin 1992 tarihli kararına işaret ediyor: 'Halk ayağa kalkacak ve Paşinyan'ın her istediğini yapmasına izin vermeyecek. Hakkı yok, çünkü önce, 8 Temmuz 1992'de, dönemin Ermenistan Yüksek Sovyeti, Azerbaycan'ın egemenliğini Karabağ Cumhuriyeti'ne genişletecek herhangi bir belgeyi Ermeni yetkililerin imzalamasını zorunlu olarak yasaklayan bir karar aldı. Yüce Divan'ın kararına aykırı hareket etme hakkı yoktur, bu kanunla belirlenmiş bir görevdir.' Ancak yetkililer bu yaklaşıma itiraz ediyor ve imzalanacak belge hazır olduğunda anayasal organların görüşünün verileceğini söylüyor. İktidardaki 'Vatandaş Anlaşması' hizbinin sekreteri Artur Hovhannisyan, mevcut hükümetin Karabağ'ı Azerbaycan'ın bir parçası olarak tanıyacağı ve Karabağ Ermenilerinin yalnız kalacağı iddialarına katılmıyor. Paşinyan-Aliyev-Michel görüşmelerinden sonra Bakü bir kez daha Karabağ Ermenileri ile ilişkilerin kendi iç işi olduğunu ilan etti, ancak hükümet yanlısı milletvekili Ermenistan'ın Karabağ Ermenileri için her şeyi yaptığına dair güvence verdi. Bakü ve Hankendi birbirleriyle konuşsun. 'Taşnaksutyun' partisi üyesi Artur Khachatryan, Paşinyan'ın Karabağ'ın Azerbaycan'ın bir parçası olup olmadığına karar verme hak ve yetkisinin olmadığını protesto ediyor. Ayrıca muhalefet milletvekili, başbakanın bugünkü açıklamalarıyla çelişen 2021 seçim öncesi vaatlerini hatırlatıyor: 'Karabağ'ın Azerbaycan'dan ayrılması onların seçim programında yazıyor.' Khachatryan, böyle bir belge imzalanırsa büyük bir ayaklanma çıkacağını umuyor: 'En azından öyle umuyorum. Çünkü tüm anketler Paşinyan'ın bu politikasının halkın desteğini kazanmadığını gösteriyor.' Ancak 'Vatandaş Anlaşması' hizbinin sekreteri, bazı siyasi figürler ortadan kaldırılsa bile yetkililerin bir barış anlaşması imzalamaya hazır olduğunu söylüyor: 'Ermenistan çevresinde uzun vadeli barışı sağlayacak bir belge varsa, bu belgeyi imzalayacağız. Bundan sonra ne olur, zaman gösterecek.'
Hovhannisyan, 'Karabağ'ı Azerbaycan'ın bir parçası olarak tanıyan bir belge imzalanırsa büyük bir ayaklanma çıkacağından ve iktidardan düşürülebileceklerinden mi korkuyorsunuz?' Bu hedefe giden yolda kaç siyasetçi yok edilecek, kusura bakmayın ama ilgilenmiyoruz. Önemli olan bu hedefe ulaşmaktır.' İktidarın belgeyi imzalamaya hazır olduğu düşünülürse muhalefet açıklama dışında ne yapacak? 'Hayastan' grubunun vekili Artur Khachatryan, Karabağ'ı Azerbaycan'ın bir parçası olarak tanıyan belgeyi Paşinyan'ın imzalamasına izin vermeyeceklerini iddia ediyor: 'İmzalanırsa bundan sonra eylemler olacak.' Ermenistan'ın ilk cumhurbaşkanı Levon Ter-Petrosyan liderliğindeki parti, yaklaşık 30 siyasi güç tarafından Başbakan Nikol Paşinyan'a hitaben yapılan açıklamaya katılmayı reddetti. Ermenistan Ulusal Kongresi, Ermeni makamlarının Karabağ politikasını şiddetle kınadığını, ancak uluslararası hukuka aykırı olduğu için muhalefetin bildirisini imzalayamayacağını vurguluyor. Böylece barış konusunda Ermenistan içinde çelişkilerin yeniden ortaya çıktığı görülmektedir. Hükümeti devirme girişimleri olabilir. Ancak bütün bunlar Azerbaycan'ı pek ilgilendirmiyor. Resmi Bakü, tüm tehditleri zorla etkisiz hale getirmeye hazır. Ermeni basını, Azerbaycan'ın yeniden iktidara gelmesi durumunda Ermenistan'ın daha büyük sorunlarla karşı karşıya kalacağını yazıyor. Bu durumda özellikle barışa karşı çıkan muhalefetin halka ne cevap vereceği merak ediliyor. Ermenistan'ın 'Graparak' yayını, aslında muhalefetin mevcut hükümeti devirmekle daha çok ilgilendiğini yazıyor: 'Verilen bilgiye göre, Ermeni parlamentosunun 'Hayastan' grubundan bir grup, 'Gönüllüler' hareketinin düzenlediği eyleme katılmak için geldi. 'Taşnaksutyun' kamu kuruluşu Hareketi 20 Mayıs'ta Zangezur eyaletinin Kornidzor cemaatine gitmeye hazırlanıyor. Organizatörü 'Taşnaksutyun' Bürosu'nun eski temsilcisi Hrant Margaryan. Mesele şu ki, parlamentodaki muhalefetin yüzünü kurtarma sorunu var. Karabağ çevresindeki olaylar doruk noktasına ulaşmış olsa da direniş hareketini yeniden başlatmayacak. Kaynaklarımız çeşitli sebepler gösteriyor. Birincisi, mücadelelerini alay edenlere ya da sokağı tekelleştirmelerini eleştirenlere meydanı veriyorlar. Ancak 'Hayastan' bloğu küçük eylemlerle pasifliğini gizlemeye çalışıyor, örneğin taşraya gidiyor, küçük eylemlere katılıyor, İşkhan Sagatelyan ve diğerleri düzenli olarak halkın bir isyana hazır olması gerektiğini belirtiyor. Cumhuriyetçi takım ve 'Onur duyuyorum' bloğu daha pasif.
Nahid SALAYEV
