Bugün, 5 Kasım 2025 Çarşamba
Uzun zaman oldu ama hatırladığım hikaye bu, belki farklı bir versiyonu da vardır. Konu o değil. İlginç olan, seçim isyanları konusunu artık Amerika'daki olaylar bağlamında hatırlıyoruz. Birkaç yıl öncesine kadar bize demokrasi ve özgür seçim dersini veren ABD'de, seçimlerde isyan çıkardığı iddiasıyla Donald Trump'ı bir sonraki başkanlık yarışından çıkarmaya yönelik bir girişim var. İşte hikaye...
Şu ana kadar Colorado eyaleti Yüksek Mahkemesi Trump'ın başkanlık adaylığını yasakladı. Karara göre, Trump'ın bu eyalette seçimlere katılması özellikle uygun değil ve adının Cumhuriyetçi Parti önseçimlerindeki oy pusulasından çıkarılması gerekiyor.
Mahkeme, isyan veya isyana karışanların kamu görevlerinde bulunmasını yasaklayan ABD Anayasası'nın 14. Değişikliği'nin 3. Maddesine atıfta bulundu. Bu, ABD tarihinde bu türden ilk mahkeme kararıdır. Kararın nedeni, başkanlık seçimi sonrasında Trump destekçilerinin Kongre Binası'na saldırarak sonuçları protesto etmek için isyan çıkarmaları. Ağustos 2023'te Trump da isyanla suçlandı.
Şimdi asıl soru, ABD Yüksek Mahkemesi'nin Colorado kararının ülke genelinde uygulanmasına onay verip vermeyeceğidir. Devletin vereceği karar 4 Ocak'tan sonra yürürlüğe girecek. Trump'ın avukatları, Colorado kararının bozulması umuduyla ABD Yüksek Mahkemesi'ne itirazda bulunmayı planlıyor. Ancak davanın reddedilmesi durumunda diğer eyaletler ve hatta ABD Yüksek Mahkemesi bu emsalini dikkate alarak Trump'ın ülke genelinde adaylığını yasaklayabilir. 14. Değişiklik'in 3. bölümü, Trump'ın Senato ve Temsilciler Meclisi'nde üçte iki oy alarak yasağı aşmasına olanak tanıyor ancak eski başkanın yasal engeli bu şekilde aşabileceğine dair şüpheler var.
Gelen haberlere göre Trump'ın seçimlere katılmasına karşı çıkanlar sadece Demokratlar değil, merkezciler ve hatta bazı ılımlı Cumhuriyetçiler bile Trump'ın yeniden aday olmasını istemiyor. ABD'nin eski BM Daimi Temsilcisi Nikki Haley ve eski Başkan Yardımcısı Dick Cheney'nin kızı Liz Cheney gibi etkili Cumhuriyetçiler Trump'ın adaylığını desteklemiyor.
Dokuz yargıçlı ABD Yüksek Mahkemesi'nin ne karar vereceğini tahmin etmek imkansız. Amerika'nın "derin devleti" Trump'la şimdi değil, başkan olduğundan beri savaşıyor. Hillary Clinton'a karşı kazandığı zafer, Biden'ın zaferi gibiydi. Cumhurbaşkanlığı yarışının kaderini çoğunluk oyu değil, yerel temsilcilerin oyu belirledi. Trump'ın 4 yıllık başkanlığı da Rus hackerlar tarafından seçimlere müdahale etmek, Putin'in adamı olmak vb. suçlamalarla suçlanıyordu. Ama "ABD, görevi olmayan dünya işlerine karışmayacaktır" açıklamasının bittiğini düşünüyorum. Bu, Amerikan "derin devletinin" ipini kesme kararıydı. Amerikan emperyalist düşüncesine aykırı olan politikası nedeniyle Trump'ın "kalemini" kırdılar. Bir sonraki seçimde ikinci kez cumhurbaşkanı olmasına izin vermediler. Trump, seçimlerde hile yapıldığını ve destekçilerinin protesto ettiğini, isyan çıkardığını ve hatta ölümle sonuçlandığını söyledi. Trump'ın yerini alan Biden bu politikayı hemen düzeltti, "Amerika her yerde" dedi, sahte Ermeni soykırımı kararıyla başladı, ardından Ukrayna vesaire...
Biden'ın bir sonraki seçime katılımı konusunda bir şey söylemek zor. Peki ABD'nin şu anki başkanı ile "olayları arabada bıraktılar" diyen Azerbaycanlı tanık arasında ne fark var?
Nazım SABIROĞLU
