Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı Doğa Koruma ve Milli Parklar (DKMP) Genel Müdürlüğü, yaban hayatının kalıntılarını amaçladıkları 11 sığınma merkezi, geçen yıl 11 bin 377 hayvanın tedavisini gerçekleştirerek doğal ortamlarına dönmelerini sağladı.
Türkiye, Avrupa-Sibirya, Akdeniz ve İran-Turan olmak üzere 3 farklı bitki coğrafyasına sahip olması, zengin bir yapı barındırıyor.
Çıkış 36 sıcak yerden 3'ünü içinde bulunan Türkiye'de, endemizm oranı yüzde 30 seviyesinde bulunuyor. DKMP Genel Müdürlüğü de söz konusu zenginliği korumak ve sürdürülebilirlik esası doğrultusunda tüm canlıların refahını artırmak için faaliyet gösteriyor.
Türkiye'de yaşayan yaban hayvanlarından memeliler, kuşlar ve gittikleri Kara Avcılığı Kanunu kapsamında belirleniyor ve listeleniyor. Bu listeler belirli aralıklarla güncelleniyor ve korumaya alınarak hayvan türleri bu güncellemeler sırasında gözden geçiriliyor.
Bakanlığın web sitesindeki bilgilere göre, Türkiye'de şu an 154 memeli, 490 kuş, 140 ailesinin türünün sürüsünü sürdürüyor. Biyolojik çeşitlilik envanter çalışmalarında 19 bine yakın omurgasız hayvan türü ve 11 bine yakın bitki türü kaydedildi.
1,2 milyon hektar alan koruma çalışması
Söz konusu türlerin sürekliliği için bilimsel olarak 'in-situ' olarak yürütme yerinde koruma çalışmaları gerçekleştiriliyor. Bu varlıklar, nesli tehlike altında olan türlerin koruma ve sınırları ülke biyoçeşitliliği açısından büyük önem arz ediyor. Bu türlerin koruma amaçlı 1 milyon 165 bin 447 hektar alana sahip 85 yaban hayatı geliştirme sahası ilan edilirken buralarda hedef türlerin alınması amaçlanıyor.
Farklı türler için ilan edilen bu sahalarda, yaban keçisi, Anadolu yaban koyunu, geyik, karaca, alageyik, kelaynak, karaakbaba, ceylan gibi türler korunma altında bulunuyor.
Genel Müdürlük yaban hayvanlarını desteklemek amacıyla bazı türler için üretim istasyonları kuruyor. Bu bölgelerde kızıl geyik, alageyik, ceylan, Anadolu yaban koyunu, Hatay dağ ceylanı, kelaynak gibi türlerin üretimi yapılıyor. Toplam 12 memeli ve 9 kanatlı hayvanı, 3 de alabalık üretme istasyonu faaliyette bulunuyor. Üretim istasyonlarında 2022 sonunda 165 alageyik, 624 yaban koyunu, 145 kızıl geyik, 249 ceylan ve 288 kelaynak yer alıyor.
Üretim bantlarının yanı sıra yaban gemilerinin gözlemleri ve çalışmaları da yapılıyor. Türkiye kuruluş kurulu 11 yaban hayvanı merkezi denetim, üniversitelerin veteriner fakülteleriyle işbirliği içinde yürütülüyor. Geçen yıl sonu deneyimlerinde çeşitli amaçlara sahip olan 17 bin 772 yaban hayvanının 11 bin 377'si tedavi ve rehabilitasyona tabi tutulmuş doğal ortama bırakıldı.
Tür koruma eylem planı çalışmaları
Nesli tehlike altında olan türlerin korunması için tür koruma eylem planları da hazırlanıyor. Bu plan, nesli tehlike altına düşen bir türün mevcut durumu ile sona ermesi istenen durum arasındaki yaşamı sağlayıp, hedefe ulaşılması için yapılması gereken işlemleri tanımlıyor.
Bu planların hazırlanması amaç 2013 yılında getirmekten kaçınmak bütün sonuçlarıyla ön türler belirlenerek, 5'er yıllık dönemler halinde uygulanan stratejiler uygulama konuldu.
Eylem planları hazırlama çalışması 2019 sonunda 100 tür için tamamlandı. Avrupa Birliği destekli IPA programı kapsamında bir projeyle yeni bir ana çerçeve kapsamında revize ediliyor. Bu yıl ağustos döneminin çerçevesi eylem planlarından 40'ının ardından devam edilirken 65 türle ilgili özetini izleme çalışmaları yapılacak.
