Erzurum'da zabıta ne iş yapar, gerçekten bilen var mı? Yani sokakta simitçinin terazisine bakan, kaldırıma masa atan esnafa "kaldır bunu" diyen, seyyar satıcıyı kovalayan birini gören oldu mu? Varsa lütfen en yakın müzeye bildirsin, zira nesli tükenmekte olan bir kamu görevlisinden söz ediyor olabiliriz.
Şimdi dürüst olalım…
Zabıta dediğin sabah dükkan açmadan gelir, "şuraya şu kadar masa koyacaksın" der. Sonra gün boyu görünmez. Ama sen bir tabela yönetmeliğine aykırı bir harf koy, nasıl oluyorsa rüzgâr gibi belirir. Dükkanına ceza, kendine sitem, sonra tekrar kayıp.
Halk pazarında etiketsiz mal satanı, gramajı eksik tartanı görürsün ama zabıtayı göremezsin. Çünkü o, ya "denetimde"dir ya da denetimden önce haber gönderilmiş, herkes kılıfına uydurmuştur.
Erzurum'da yayaya ait kaldırımı gasp eden esnaf mı dersin, gece yarısı çöp dağları mı… Zabıtayı ara, "gerekli işlem yapılacaktır" cevabını alırsın. O "gerekli işlem", galiba başka bir evrende gerçekleşiyor.
Ama iş belediye başkanının konvoyuna yol açmaya geldi mi, işte orada tam kadro hazırdırlar. Kaldırımı işgal eden zabıta arabası bile görürsün.
İroniye gel...
Oysa zabıta, halkın hakkını korumalı, sokakta nefes almaya çalışan insanın yardımcısı olmalı. Ama bizde zabıta, ya protokol görevlisi olmuş ya da görünmezlik büyüsüne kapılmış.
Erzurum'da zabıta ne iş yapar diye soranlara net cevap şu:
"Varlığını duyurmaz, ama yokluğunu da hissettirmez."
Tam bir belediye bilmecesi
Şimdi Erzurum'da zabıta deyince akla gelen ilk şey ne?
Genelde yelekli bir amca figürü… Elinde telsiz, kulağında kulaklık ama nedense hiçbir yere müdahale etmiyor.
Kaldırıma araba park edilmiş, engelli rampası işgal altında, sokak köşesinde tezgâh açılmış ama zabıta sanki arka planda bir figüran. Yani orada ama dekor.
Şehirdeki esnaf da alışmış zaten. Zabıta mı geliyor? "O tanıdık abi" deyip bir çay söyleniyor, muhabbet dönüyor, sonra herkes kendi yoluna.
Denetim dedikleri şey, çayın demi bitmeden bitiyor.
Kardeşim, biz bu zabıtayı neden istiyoruz?
Kaldırımlarda yürüyebilelim diye.
Etiketli mal alabilelim diye.
Çürük domatesin üstüne taze domates dizilmesin diye.
Ama biz ne görüyoruz?
Köşe başında açıkta satılan kırmızı etin üstüne sinek konmuş, zabıta ise telefonuna konmuş filtreyle meşgul.
Hele şu AVM girişlerindeki dizi gibi yürüyüşler yok mu… Beş zabıta dizilmiş, yaka kartları havalı, adeta karşılama töreni. Sanki vatandaşı değil, vali karşılıyorlar.
İşlev sıfır, vitrin tam gaz!
Sokak hayvanları mama kaplarını devirenleri uyarmaz, kağıt toplayıcılara musallat olurlar.
Çünkü zabıtanın en kolay gördüğü görev, en savunmasızın üstüne yürümek olmuş.
İhale oraya çıkınca, herkes cesur.
Erzurum halkı soğukla boğuşur, kaldırımlar buz tutar, kayıp düşen yaşlı amca kafasını yarar. Zabıta ne yapar?
Muhtemelen "kış şartları böyle" der geçer.
Oysa zabıta orada, "buz çözücü döküldü mü?", "kaldırım temizlendi mi?" diye soracak kişidir. Ama bizde o sadece, esnafın ruhsat süresine bakar..
Harika! İşte yazının tüm ruhuna uygun görsel önerisi, sosyal medya paylaşım metni ve vurucu etiket önerileriyle birlikte sana tam paket olarak sunuyorum:
"Erzurum'da zabıta ne iş yapar?" diye sormayın, çünkü gören pek olmuyor.
Kaldırımı işgal edene çay, çekirdek çitleyene göz devirmeler dışında kayda değer bir hareket yok.
Varlıkla yokluk arasında sıkışmış bir sistem: Zabıtalar görünmez, kuralsızlık gözle görülür halde."
Soğuk memleketin sıcak çözüm bekleyen sorunu burada:
---
Kısacası Erzurum'da zabıta, vatandaştan çok prosedürle ilgilidir.
Halkın derdiyle değil, halkın duruşuyla ilgilenir.
Kimin nereye oturduğu, nerede çay içtiği, hangi köşeye karton serdiği zabıtanın radarındadır.
Ama iş adaletli denetime, halkın lehine müdahaleye geldi mi?
O zaman mazeret hazır: "Eksik personel, yoğunluk, izin, görevlendirme..."
Sorsan hepsi görevde, ama şehir sahipsiz.
Erzurum'un soğuğu meşhurdur ama zabıta sıcaklığı hissettirmez.
Çünkü onlar sahada değil, sistemin kıyısında yaşar.
Ve en kötüsü de şu:
"Zabıta görünmez olursa, düzensizlik gözle görülür hâle gelir