Bir zamanlar sadece arama yapmak ve mesaj göndermek için cebimize giren telefonlar, bugün elimizden düşmeyen dijital emziklere dönüştü. Artık ağlayan bir çocuğun eline tutuşturulan ekran, bir yetişkinin yalnızlığını bastırmak için açtığı sosyal medya, ya da bir gencin gece yarısı kumar sitesine giriş yaptığı cihaz... Hepsi aynı: cep telefonu.
Sanal Emzik: Dijital Teselli Aracı
Cep telefonları, özellikle gençler ve çocuklar için bir tür "sanal emzik" haline geldi. Tıpkı bir bebeğin sakinleşmek için emziğe sarılması gibi, biz de stres, sıkıntı, boşluk anlarında ekranlara sarılıyoruz. Bu alışkanlık, zamanla bir bağımlılığa dönüşüyor. Bildirim sesiyle irkilen, ekran süresiyle yarışan bir toplum olduk. Ve bu bağımlılık, sadece zamanımızı değil, zihnimizi de ele geçiriyor.
Sanal Kumar: Bir Tıkla Kayıp Hayatlar
Bu dijital emzik, bazen daha karanlık bir yola da kapı aralıyor: sanal kumar. Artık bir kumarhaneye gitmeye gerek yok. Akıllı telefonlar sayesinde bahis siteleri, casino oyunları, loot box'lar ve mikro ödeme sistemleri cebimize kadar geldi. Gençler, gece yarısı "bir el daha" diyerek ekran başında saatlerini harcıyor. Kaybettikçe daha çok oynamak istiyorlar. Bu döngü, sadece maddi değil, psikolojik ve sosyal yıkımlara da yol açıyor⁽¹⁾⁽²⁾⁽³⁾.
Bağımlılık mı, Kaçış mı?
Sanal kumar bağımlılığı, kontrol kaybı, depresyon, yalnızlık ve kaygı gibi sorunları beraberinde getiriyor⁽⁴⁾. Özellikle genç kuşak, bu dijital tuzaklara daha açık. Erişimin kolaylığı, denetimin zayıflığı ve sosyal baskılar, onları bu dünyaya çekiyor. Aile yapıları zarar görüyor, bireyler içe kapanıyor, toplum sessizce çözülüyor⁽⁵⁾.
Çözüm Nerede?
Bu köşe yazısı bir alarm zili gibi çalsın. Cep telefonları hayatımızı kolaylaştırabilir ama aynı zamanda bizi ele geçirebilir. Sanal emzikten kurtulmak, dijital farkındalıkla başlar. Sanal kumara karşı mücadele, eğitimle, denetimle ve empatiyle yürütülür. Her birey, her aile, her toplum bu konuda sorumluluk almalı.
Son Söz:
Cep telefonları elimizde, ama kontrol kimde? Gönüllere dokunmak istiyorsak, önce ekranlardan başlamak gerek. Sanal emzikleri bırakıp gerçek bağlara dönmenin zamanı geldi. Yoksa bir tıkla kaybettiğimiz sadece zaman değil, kendimiz oluruz.
Ömer KARATAŞ Kocaeli Bağımlılıkla Mücadele ve Rehabilitasyon Derneği Yönetim Kurulu Başkanı