TBMM 1 Kasım 1922 de aldığı kararla 101 yıl önce bugün saltanatı kaldırdı. #Saltanatın kaldırılmasıyla birlikte hem Osmanlı Devleti hamide çürümüş din iman satan zihniyete sahip Padişah dâhil çevresindeki bir avuç saltanatçıların da sonuydu ve Atatürk'ün kurduğu bu Cumhuriyetin ilk devrimlerinin sadece bir tanesiydi…
Saltanatın kaldırılmasından sonra artık T.C. Devletinin tek #egemenlik sahibi sadece Türk Milletinin olduğu kanıtlanmıştı…
Saltanatın kaldırılması veya padişahlığın kaldırılması, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin 1 Kasım 1922'de kabul ettiği 308 numaralı "Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin, #hukuku hâkimiyet ve hükümranının mümessili hakikisi olduğuna dair" adlı kararnamesi ile gerçekleşmiştir. Bu devrim niteliğinde ki kararla birlikte Saltanatın kaldırılmasıyla Osmanlı #İmparatorluğu da artık resmen sona ermiştir.
17 Ekim tarihli bir telgrafla sadrazam Tevfik Paşa barış konferansında ortak bir tavır belirlemek amacıyla Mustafa Kemal'e başvurmuştur. 20 Ekim tarihli, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına hitap eden ikinci bir telgrafta Tevfik Paşa Babıali ile Büyük Millet Meclisi arasında amaç bakımından tam bir birlik olduğunu, Sevr Antlaşmasını iptal ettirmek ve işgalin sonuçlarını ortadan kaldırmak için beraberce mücadele edildiğini belirterek ulusal birliğin önemini vurgulamış ve vatan uğruna kişisel hırslardan vazgeçilmesi gerektiğini belirtmiştir.
28 Ekim'de İtilaf Devletleri İsviçre'nin Lozan kentinde toplanacak olan konferansa İstanbul ve Ankara hükûmetlerini resmen davet etmiştir. Bunun üzerine iki gün sonra toplanan TBMM, İstanbul hükûmetinin tasfiyesine yönelik 82 imzalı karar tasarısını görüşmüşse de aynı gün sonuç alamamış, ancak 1 Kasım tarihli toplantıda Gazı Mustafa Kemal'in Paşanın sert müdahalesi üzerine saltanatın kaldırılmasına karar vermiştir.
Kararname, ilga hükmünü geriye yürüterek "İstanbul'daki şeklî hükûmetin 16 #Mart 1920'de tarihe intikal ettiğini" bildirmiştir. Aynı gün alınan bir başka Meclis kararıyla 1 ve 2 Kasım günleri milli bayram ilan edilmiştir.
Mustafa Kemal Atatürk'ün ifadesine göre milletvekillerinin birçoğu saltanatın kaldırılması kararına karşı çıkmışlardır. Tıpkı 1919 öncesinde ki zihniyetin 100 yıl sonra yine sahada olduğu gibi...
Bakanlar kurulu başkanı Rauf Bey (Orbay) başta karşı çıktığı karara 29 Ekim'de Mustafa Kemal ile görüştükten sonra taraftar olmuştur. Buna karşılık liberal görüşleriyle tanınan Mersin vekili Selahattin Bey (Köseoğlu) sonuna kadar karara muhalif kalmıştır.
Gerek Rauf gerek Selahattin Beyler daha sonra kaleme aldıkları anılarında, cumhuriyete prensip olarak karşı olmadıklarını, ancak padişahlığı kişisel diktatörlük eğilimlerine karşı bir engel olarak gördükleri için kaldırılmasına muhalif olduklarını anlatırlar.[kaynak belirtilmeli.
Hıyanet-i Vataniye Kanunu'nda 15 Nisan 1923'te yapılan bir değişiklikle, saltanatın lağvına dair kararnameye karşı sözle ve basın yoluyla muhalefet etmek vatan hainliği kapsamına alınmış ve idamla cezalandırılmıştır. Kaynak belirtilmeli Kararnamenin ilanından sonra sadrazam Tevfik Paşa başkanlığında 4 Kasım günü son toplantısını yapan Osmanlı hükûmeti istifasını padişaha sunmuştur.
5 Kasım'da Ankara hükûmetinin İstanbul'daki temsilcisi Refet Paşa (Bele) tüm bakanlık danışmanlarını Divan Yolu'ndaki Şark Mahfilinde toplayarak her türlü etkinliğe son vermelerini bildirilmiştir. 7 Kasım'da Babıali'deki başbakanlık dairesi devletçe boşaltılmış ve Osmanlı Devleti'nin resmî gazetesi olan Takvim-i Vekayi'nin yayınına son verilmiştir.
Böylece, Osmanlı Devleti hukukî olarak sona ermiş ve Türk inkılâplarının en önemlilerinden biri gerçekleştirilmiştir. Saltanatın kaldırılması ile, İstanbul'daki Osmanlı Hükümeti de istifa etti ve hükümet de Mecliste artık Ankara'ydı…
KURULMA AŞAMASINDA OLAN
CUMHURİYETCİ AYDINLANMA PARTİSİNİN KURUCU
Genel Bakanı Ali Berham ŞAHBUDAK…