Mehmet Emin Resulzade (1884-1955), Azerbaycan'ın en önemli liderlerinden biridir. 28 Mayıs 1918'de kurulan Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin (ADC) kurucularından ve ilk liderlerindendir. Aynı zamanda güçlü bir aydın, gazeteci ve siyasetçiydi.
Neler Yapmıştır?
Azerbaycan'ın Bağımsızlığı İçin Mücadele
1905'ten itibaren Azerbaycan'da Türkçü ve modernist bir yapı savundu.
"Türklük, İslamlık, Çağdaşlık" ilkeleriyle hareket etti.
1911'de İran'da Meşrutiyet Hareketi'ne destek verdi.
1917'de Rusya'da Çarlık yönetimi yıkılınca Azerbaycan'ın bağımsızlığı için siyasi çalışmalar başladı.
28 Mayıs 1918'de Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'ni ilan etti.
Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin Kuruluşu ve Yönetimi
Azerbaycan, ilk kez bağımsız bir devlet olarak varlık kazandı .
Türk-İslam dünyasında ilk laik, demokratik cumhuriyet kuruldu .
Kadınlara seçme ve seçme hakkı tanınan ilk Müslüman devletlerden biri oldu.
Ancak 1920'de Bolşeviklerin Azerbaycan'ı işgal etmesiyle devlet yıkıldı.
Sovyet İşgaline Direniş ve Sürgün Hayatı
Sovyetler, Resulzade'yi tutukladı ancak Stalin tarafından affedildi.
1922'de Sovyetler'den kaçarak Türkiye, Polonya ve Almanya gibi bağımsız Azerbaycan'ın bağımsızlığını savunmaya devam etti.
Türkiye'de yaşadığı dönemde Türk dünyasıyla ve Azerbaycan ile ilgilenmeye devam etti.
Azerbaycan ve Türk Dünyası İçin Önemi
Bağımsız Azerbaycan'ın fikir babası ve kurucusu olarak tarihe geçti .
Türk dünyasında milliyetçiliğin, özgürlüklerin ve mücadelesinin öncülerinden biri oldu .
" Bir kere yükselen bayrak, bir daha inmez! " sözü Azerbaycan'ın aralıklı mücadelesinin simgesi haline geldi.
Sovyetler'e karşı mücadele eden Türk dünyası aydınları üzerinde büyük bir etki bıraktı.
Atatürk ile Yakınlığı
Mustafa Kemal Atatürk, Resulzade'nin mücadelesini destekledi ve ona saygı duydu.
Türkiye'ye geldiğinde Atatürk, ona destek oldu ve farklılıkların paylaşılmasına izin verdi.
Atatürk'ün "Azerbaycan'ın sevinci bizim sevincimiz, kederi bizim kederimizdir" sözü, Türkiye'nin Azerbaycan'a bakışını gösterir.
Sonuç
Mehmet Emin Resulzade, Azerbaycan'ın bağımsızlığı için mücadele eden, Türk dünyasında milliyetçilik ve özgürlüğü savunan büyük bir liderdir . Atatürk ile aynı idealleri paylaşmış, Türk dünyasının birleşmesi ve özgürleşmesi için çalışmıştır. Sovyet baskıları nedeniyle hayatının büyük bir kısmı sürgünde geçirse de yurtdışında Azerbaycan ve Türk dünyasında yaşamaya devam etmektedir.
#MehmetEminResulzade #AzerbaycanDemokratikCumhuriyeti #Azerbaycan #MuhstafaKemalAtatürk #MəhəmmədƏminRəsulzadə