Tarih: 17.02.2023 21:21
Kahramanmaraş merkezli depremlerde Diyarbakır'daki tarihi surlar ve camiler de hasar gördü
Hasar tespitlerine göre Diyarbakır'daki tarihi surların 30.bölüm ve 3.tarihi camiinin Kahramanmaraş merkezli depremler nedeniyle tahribat gördüğü; Çatlakların oluşturduğu, taşların gideceği, can ve mal yapısının neden olabileceği saklanıyor.
6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş Pazarcık merkezli 7, 7 büyüklüğünde ve yine Kahramanmaraş Elbistan merkezli 7.6 büyüklüğünde iki deprem meydana geldi.
Deprem, Kahramanmaraş, Gaziantep, Şanlıurfa, Diyarbakır, Adana, Adıyaman, Osmaniye, Hatay, Kilis, Malatya ve Elazığ illerinde hissedildi.
Diyarbakır'ın Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Derneği (DKVD) tarafından, depremin yoğun olarak hissedildiği Diyarbakır'da; Dünya çapında Diyarbakır Kalesi ve miras alanı tampon bölgesi Suriçi'nde bulunan anıtsal yapılarda 9 – 11 Şubat 2023 tarihlerinde üç gün boyunca hasar tespit çalışmaları yapıldı.
Gözleme dayalı yapılan hasar tespit çalışması tespit edilen deprem nedenli tahribatlar fotoğraflarla da belgelendi. Hasarlı olduğu tespit edilen burçlar, harita üzerindeki numaralara göre tanımlandı.. Raporda sadece kayıp yapı birimlerine yerleştirildi.
Raporda şu bilgi verildi:
52 nolu Burç (Keçi Burcu): Burcun batı yüzeylerinde yüzey taşlarının döküldüğü, dökülen alanda dolgu duvarda da dikey çatlakların oluştuğu gözlendi. Çörtenlerden akan su duvarının aktığı ve bununda bağlayıcı harcın yumuşamasına ve sınırlayıcı özelliğini kaybetmesine neden olduğu, depremle oluşan sonuç sonucunda da bu alanın yıkılmadığı boyutları. Mevsim sonunda gece gündüz sıcaklık sahipliğin akan suyun donması ve bundan sonraki ile oluşan genleşme ve büzüşmelerin de olumsuz etkinin yarattığı ve risk oluşturduğu gözlendi.
49 – 48 nolu burçlar arası: İç yüz sur duvarında yüzey taşlarında dökülmeler var.
48 – 47 nolu burçlar arası: Sur duvarında yer yer kabarmalar ve deprem öncesi döneme ait yüzeyden yıkılmış alanlar var. 2. payanda ile 47 nolu burç arası duvar tamamen kabarmış ve risk oluşturuyor. Üst çevrelerindeki yüzey taşlarının dökülmüş olmasına rağmen sonraki küçük yüzeylerin iyileşme süreci kapatılmıştır. Bütünlüklü, muhafazakar konservasyon ve restorasyon uygulamasına ihtiyaç bulunuyor.
36 -35 nolu burçların hizasında kayalık alan: 36 – 35 nolu burçların alt bölümleri, yerleşim yerlerinin hemen yanında kaya katmanlarından deprem nedeniyle kopmaların olduğu ve kaya parçalarının döküldüğü görüldü.
30 nolu burç: Köşesinde deprem nedeniyle yeni taş dökülmelerinin olduğu görüldü.
29 nolu burç: Yüzey örgüde yeni taş dökülmeleriyle oluşan tahribat var, taş düşme riski devam ediyor.
29 – 28 nolu burçlar arası: Daha önce yaşadıkları alanlara depremle birlikte yeni taş dökülmelerinin olduğu gözlendi.
25 – 24 nolu burçlar arası: Sur duvarında kapatılmış tali sur kapısından bir taş düşmüş, payandanın üstten alta doğru uzanan derz açılışı var. Denden kalıntısından taş düşebilir. Riskli.
24 –23 nolu burçlar arası: Duvarda derz boşalması var. Yüzey taşlarının daha şimdiden dökülmüş olduğu alanda, yeni taş dökülmeleri var. Bu alandaki yüzey taşlarının yayılma riski devam ediyor.
23 nolu burç: bitiş taş yüzeylerinin yıkıldığı noktalarda kabarmalar, derz boşalmaları var. Risk taşıyor. Ayrıca dendan kalıntılarında derz boşalması nedeniyle taş dökülmelerinin olma riski yüksektir.
22 nolu Urfa Kapı Güney burcu: Güney yönü yukarıdan aşağı doğru uzayan çatlak var. Çatlakla oluşan ayrışma yüzeyin altında dolgu duvarda da devam ediyor. Burcun yüzey örgüsünde kabarmalar var. Daha önce yüzey taşları dökülmüş etraflarında birkaç yeni taş düşmesi daha var. Geri yükleniyor.
21 – 20 nolu burç arası: Eski taş dökülmelerinin olduğu noktalarda yeni dökülmeler var. Taş dökülmelerinin devam etme riskini taşıyor.
20 nolu burç: Eski taş dökülen sırada yeni taş dökülmeleri var. Risk taşıyor. Burcun güney ve kuzey yüzlerinde yer eski dökülmüş yüzeyler var.
19 nolu burç: Kuzeybatı yüzde üst alan deprem nedeniyle çok yeni yıkılma var. Çatlaklar arasında, risk devam ediyor. Burcun kuzey sur duvarı ile bağlanması da yıkılma var.
19 – 18 arası sur duvar: Yüzeyden çok yeni yoğun taş düşmeleri / yıkım var. Özellikle payanda ile 18 nolu burç arası duvarın üst bölümü büyük bir alana yayılan yıkılma var. Sur duvarındaki küçük tali kapı iç dolgusunda da yıkılma var.
18 nolu burç: Burcun güney yüz üst bölümü yeni taş dökülmeleri ile oluşan tahribat var. Yine bölgede batı üst kesimde eski yıkık bölümlerde deprem nedeniyle yeni taş dökülmeleri ile tahribat büyümüş. Burcun kuzey yüz üst bölümü eski yıkık yüzeyin üst bölümü tehlike arz eden küçük bir kütle var.
18 – 17 nolu burçlar arası: Payanda ve devamındaki surda deprem kaynaklı yüzeyde yıkılmalar var.
17 nolu kuzey burç: Güneybatı ve batı yüzlerde yüzey taşlarının göçleriyle oluşan yıkım ve ayrışmalar var. Tehlike arz ediyor.
16 nolu burç : Yüzeyde yeni yıkılmalar ve kabarmalar var. Risk taşıyor. Kuzey eski yüzde yıkılmış noktalarda taş düşme tehlikesi var.
15 nolu burç: Eski dökülmüş yüzeylerden azda olsa yeni taş düşmeleri var. Burç bileşenleri yer yer oluşan kabarmaların yıkım riski var. Kuzey bölgelerinde yoğun nemlenme harcın bağlayıcı özellik kaybetmesine neden olmakta ve yıkım riskini artırıyor.
9 nolu burç: Batı bölgesinde büyük bir alan yıkılma var. Yıkılan bölgede kabaran ve yerinden oynayan taşlar nedeniyle risk almaya devam ediyor. Ayrıca kuzey cephede kabarma ve bu alanda yoğun nemlenme var.
79 nolu burç: Doğu bölgesindeki iç dolgudan deprem nedeniyle taş kopmaları ve düşmeleri var.
75 nolu burç: Doğu yerlerinde deprem nedeniyle iç dolgu ve yüzey taşlarından düşenler var.
Kuzey ve doğu surlarının birleştiği köşe duvar: Duvarda dikey uzanan ayrışmalar tehlike arz ediyor.
İçkale doğu surları gövdesi kaya katmanları: Müze Kazılar Sergi Binasının içine denk gelen kaya katmanlarında deprem nedeniyle yıkım oluşur. Ayrıca aynı kayalık yüzeylerde çok sayıda çatlaklar da var
60 nolu burçlar arası sur: İki payanda da yarıklardan oluşan eski oluşan yıkım var. Risk taşıyor.
59 – 58 nolu burçlar arası sur: Surda yer alan ve örülerek kapatılmış kapı da yeni taş dökülmeleri var.
58 nolu burç: Yüzeyde örgüsünde geniş bir alanda çok yeni dökülme var. yukarıdaki mazgal pencereye kadar inen çatlaklar var.
57 nolu burç: Güney yüzde yüzeyde taşlar dökülmüş ve dökülen etrafındaki kabarmalar var. Risk taşıyor. Ayrıca burcun güneydoğu köşesi alt bölümü eski oluşan yıkım var.
52 – 51 nolu burç arası sur: 2. payanda ile surun bağlantı yeri ayrışma ve payanda da artı çatlaklar var. Riskli.
Camiler
Dört Ayaklı Minare: Kuzey cephe hatların üstünde ki yekpare kirişin kenarları daha önce var olan dikey uzanan çatlak var. Kirişin üzerinde yukarı doğru uzanan derzlerde de yeni ayrışmalar oluştu. Doğu cephe sütun üstünde yekpare kirişin boyunca dikey uzanan çatlak var. Çatlağın üzerinde yukarı doğru uzanan derzlerde ayrışma var. Yine güney cephede de derzlerde hafif ayrışmalar gözlendi.
'Can ve mal güvenliği neden olabilir'
Safa (Parlı) Cami Minaresi: Deprem ile oluşan minare gövdesinin kaideye yakın dış görünüşlerin yukarıya doğru uzanan yer yer derin çatlaklar, ayrışmalar ve düşenler var. Cami sokağında yaşayan sakinler çatlaklarda ayrışmaların giderek büyüdüğünü gözlemlediklerini belirtti. Can ve mal güvenliği neden olabilir.
Behram Paşa Cami: Caminin kuzey batı batı noktası, yapıları konumlanan minare ile son cemaat yeri yerleşim yerleşimi ayrışma var. Ayrışma her iki cephede de (kuzey ve güney) izlenebiliyor. Cami hariminde, girişin geldiği ve çıktığıki kadınlar mahfilinde, tonoz kilit taşından uzanıp vitray pencereye dek inen çatlak var. Yine girişin üstünde, müezzin mahfilinde tonozdan pencereye yayılan çatlak görüldü. Sıva çatlağı ve bir çatlak olup olmadığı kontrol edilmeli. Ayrıca doğudaki mahfilin taş zemininde çatlama ve zeminin alta doğru hafif meyi yaptığı görüldü.
Mimberin doğu yayını duvarla bağlantı girişi yukarıdan aşağı doğru dikey inen çatlak olduğu görüldü
Orjinal Habere Git
— HABER SONU —
