ABD'nin eski Başkan Yardımcısı Dick Cheney'nin ailesi, pazartesi akşamı yaptığı açıklamada, Cheney'nin onlarca yıl süren tartışmalı siyasi kariyerinin ardından, zatürre ve kronik kalp rahatsızlıkları nedeniyle 84 yaşında hayatını kaybettiğini duyurdu.
Cheney, bu dönemde Amerikan ve uluslararası siyasette derin izler bıraktı; özellikle de 2003'teki Irak işgalindeki kilit rolüyle tanındı.
Cheney , 2001-2009 yılları arasında George W. Bush (George Bush Jr.) yönetiminde Başkan Yardımcısı olarak görev yaptı ve Amerika Birleşik Devletleri tarihindeki en etkili Başkan Yardımcılarından biri olarak kabul edilir; zira 11 Eylül 2001 saldırılarının ardından "Teröre Karşı Savaş" olarak bilinen işgal planlarında Irak ve Afganistan'a karşı saldırılar gibi kader belirleyici kararların arkasındaki itici güç olmuştu.
Başkan yardımcılığı genellikle sembolik olarak görülse de Cheney, yönetim içinde bağımsız bir güç merkezi oluşturarak ve perde arkasında önemli bir nüfuz kullanarak bu görevi yeniden tanımladı. Ayrıca, özellikle savaş zamanlarında, başkanın yasa koyucular ve yargı tarafından daha az kısıtlanarak hareket edebilmesi için başkanlık yetkilerini genişletmeye çalıştı.
Cheney, su işkencesi ve uykudan mahrum bırakma gibi işkence yöntemleri de dahil olmak üzere olağanüstü gözetim, gözaltı ve sorgulama araçlarını savundu.
Cheney, 1941 yılında Nebraska'da doğdu ve Wyoming Üniversitesi'ne geçmeden önce Yale Üniversitesi'nde eğitim gördü. Siyasi kariyerine Kongre üyesi olarak başladı, ardından 1989'da Başkan George H.W. Bush döneminde Savunma Bakanı oldu ve 1991'de Irak güçlerini Kuveyt'ten çıkarmak için kurulan uluslararası koalisyonun liderliğini üstlendi.
1995 yılında, Irak işgali sırasında büyük kârlar elde eden ve çıkar çatışması olduğu gerekçesiyle yaygın eleştirilere maruz kalan Halliburton petrol şirketinin başkanlığını devraldı.
Cheney, başkan yardımcısı olduğu dönemde Irak'ın kitle imha silahlarına sahip olduğu teorisinin en önde gelen savunucularından biriydi. Bu iddialar, daha sonra bu silahlara dair hiçbir kanıt olmadığı anlaşılana kadar, Amerikan ve uluslararası kamuoyunun savaş lehine harekete geçmesine yardımcı oldu.
Cheney, son yıllarda Cumhuriyetçi Partili olmasına rağmen 2024 seçimlerinde Demokrat aday Kamala Harris'e destek vereceğini açıklayarak siyasi çevreleri şaşırtmış, Donald Trump'ın "Amerikan cumhuriyeti için eşi benzeri görülmemiş bir tehdit oluşturduğunu" ve başkanlık görevini üstlenmeye uygun olmadığını ileri sürmüş, Anayasa'yı savunmak için partizan bölünmelerin üstünde ülkenin çıkarlarını gözetme çağrısında bulunmuştu.
Dick Cheney'nin biyografisi, bölgenin ve dünyanın çehresini değiştiren önemli kararlarla, özellikle de modern Amerikan tarihinin en kanlı işgallerinden biri olarak kabul edilen Irak işgaliyle bağlantılı olmaya devam ediyor. (İLKHA)