Berlin'de hem Cumhuriyet Halk Partisi'nin hem de Adalet ve Kalkınma Partisi'nin yeni temsilciliklerini açması, Almanya'daki Türkiye kökenli toplum açısından dikkat çekici bir gelişme. Bu açılışlar, yalnızca siyasi partilerin kendileri için değil; Almanya'daki Türk toplumunun siyasal katılımı, görünürlüğü ve demokratik kültüre katkısı bakımından da kayda değer bir adım olarak değerlendirilebilir.
Berlin'de düzenlenen etkinliklerde farklı siyasi çevrelerden insanların bir araya gelmesi, Almanya'da yaşayan Türk diasporasının kurumsal temsilinin artık daha görünür hâle geldiğini de gösteriyor.
CHP Berlin'in yeni Temsilcilik açılışındaki konuşmaları Berlin basını tarafından yakından takip edildi.
Fotoğraf: Mustafa Ekşi
Diaspora İçin Siyasi Temsilciliklerin Önemi
Avrupa'da, özellikle de Almanya'da yaşayan Türkiye kökenli nüfusun siyasi sürece ilgi duyması aslında olağan ve demokratik toplumların doğasına uygun bir durumdur. Memleketlerindeki seçim süreçlerini takip etmeleri, karar mekanizmaları ile iletişimde olmaları, görüşlerini kurumsal yapılar üzerinden ifade etmeleri diasporaların dünyadaki genel pratiğidir.
Bu çerçevede CHP ve AK Parti'nin Berlin'de ofisler açmaları, Almanya'daki seçmenin taleplerini Ankara'ya daha düzenli aktarma potansiyeli bakımından bir fırsattır.
Fakat Asıl Mesele Daha Derin: 60 Yılı Aşan Sorunlar
Her iki parti ofisinin açılışı olumlu bir adım olsa da, Almanya'daki Türk toplumunun gerçek meseleleri hâlâ büyük ölçüde çözülmeyi bekliyor.
1961 Ankara Anlaşması'ndan bu yana geçen 60 yılı aşkın süre içinde biriken ve hâlâ etkisini sürdüren yapısal sorunlar şunlardır:
• Eğitimde fırsat eşitsizliği ve anadil öğretimi eksikliği
• Uyum politikalarında kurumsal kopukluklar
• Ayrımcılık ve yapısal dışlanma deneyimleri
• Çalışma hayatında nitelik kaybı ve mesleki geçişlerde engeller
• STK'ların parçalı yapısı ve temsil gücü eksikliği
• Genç kuşaklarda kimlik aidiyeti ile ilgili ikilemler
• Irkçı saldırılar, aşırı sağ şiddeti ve Türk toplumunun can güvenliği sorunları
Buradaki son madde, özellikle son 20 yılda Almanya'nın farklı şehirlerinde yaşanan kurumsal ırkçılık örnekleri, NSU cinayetleri, Hanau saldırısı, cami saldırıları, günlük yaşamda karşılaşılan nefret temelli şiddet gibi olaylarla daha görünür hale gelmiştir. Bu güvenlik kaygısı, eğitim ya da entegrasyon sorunları kadar temel bir başlıktır.
Parti Temsilcilikleri Ne Katkı Sağlayabilir?
Doğru bir vizyonla yönetildiklerinde temsilcilikler şu katkıları sunabilir:
1. Kurumsal Diyalog Mekanizması
Türk toplumunun sorunlarının Ankara'ya doğrudan aktarılması ve ilgili bakanlıklar aracılığıyla çözüm üretilmesi için düzenli bir köprü kurulabilir.
2. Diasporanın Politik Ufkunun Genişlemesi
Almanya'da demokratik kültürün önemli bir parçası olan siyasal katılım konusunda bilgilendirici çalışmalar yapılabilir.
3. Genç kuşaklara siyasi okuryazarlık desteği
Kutuplaştırıcı dil yerine kapsayıcı bir yaklaşım benimsenirse genç nesiller için daha sağlıklı bir siyasi kültür oluşabilir.
4. Almanya'daki kurumlarla daha yapıcı ilişkiler
Yerel siyaset, belediyeler, entegrasyon birimleri ve sosyal derneklerle düzenli temas diaspora lehine sonuçlar doğurabilir.
5. Irkçı saldırılar ve güvenlik konusunda ortak takip mekanizması
Temsilcilikler, camilere yönelik saldırılar, nefret suçları, aşırı sağ kaynaklı tehditler gibi olayların raporlanması ve hukukî destek süreçlerinde topluma kurumsal kalkan oluşturabilir.
Peki Riskler Neler?
Çok açık bir gerçek var:
Almanya'daki Türk toplumunun en büyük kırılma noktası, iç siyasal kutuplaşmanın buraya taşınmasıdır.
Türkiye'de yaşanan siyasi gerilimlerin aynen Almanya'ya aktarılması hâlinde temsilcilikler fayda yerine zarara dönüşebilir. Bunun sonuçları şunlar olabilir:
• Toplumsal bölünme ve kamplaşmanın derinleşmesi
• Ortak hareket kabiliyetinin zayıflaması
• Yerel Alman kurumlarının Türk toplumuna kuşkuyla yaklaşması
• Genç nesillerin siyasetten tamamen uzaklaşması
• Diaspora içi kurumsal iletişimin çökmesi
• Aşırı sağ grupların Türk toplumunu hedef alma motivasyonunun artması
Bu nedenle partilerin atacağı her adım, toplumsal faydayı siyasi rekabetin önünde tutmak zorundadır.
Ak Parti Berlin temsilciliği Basın Toplantısı Foto:Akparti
Gazetecilik Perspektifiyle Öneriler
35 yıldır Almanya'da yaşayan, bu toplumun gerçek sorunlarıyla iç içe olan biri ve uzun yıllardır saha gazeteciliği yapan biri olarak şunun altını çizmek gerekir:
Sorunları yazmak kişisel mesele değildir; toplumun ortak sesidir.
Bu çerçevede somut öneriler şunlardır:
1. Temsilcilikler parti merkezinden bağımsız düşünemeyecek elbette; ancak diaspora çalışmalarında kutuplaştırıcı değil, onarıcı bir dil kullanılmalıdır.
2. Almanya'daki Türk toplumunun 60 yılı aşkın süredir biriktirdiği yapısal sorunlara ilişkin ortak bir Diaspora Yol Haritası hazırlanmalıdır.
3. Eğitim, gençlik, kadınlar, meslek eğitimi ve ayrımcılıkla mücadele konularında parti farkı gözetmeyen ortak platformlar kurulabilir.
4. Alman makamları ile ilişkilerde profesyonellik artırılmalı; talepler bireysel değil kurumsal raporlarla iletilmelidir.
5. Toplumsal fayda önceliklendirilerek; siyasi mesajların toplumu bölmesine izin verilmemelidir.
6. Temsilciliklerin çalışmalarında şeffaflık ve hesap verebilirlik standartları belirlenmelidir.
7. Irkçı saldırılar, nefret suçları ve güvenlik sorunlarının düzenli raporlandığı, gerektiğinde hukuki destek sağlayan bir "Topluluk Güvenliği Masası" kurulmalıdır.
CHP ve AK Parti temsilciliklerinin Berlin'de yeni ofisler açması tek başına ne bir kazanım ne de bir risk olarak görülmelidir. Esas mesele, bu yapıların Almanya'daki Türk toplumunun gerçek sorunlarına nasıl yaklaşacağı, nasıl çözüm üreteceği ve toplumsal birliği mi, yoksa kutuplaşmayı mı besleyeceğidir.
Eğer amaç toplumsal fayda olur ve kapsayıcı bir siyaset dili benimsenirse, bu temsilcilikler Almanya'daki Türkiye kökenli toplum için gerçek anlamda değer oluşturabilir. Özellikle de ırkçı cinayetler, nefret suçları ve can güvenliği sorunları karşısında ortak bir ses, güçlü bir kurumsal duruş sağlayabilir.